## چالش‌ها و فرصت‌های هوش مصنوعی در اقتصاد ایران: نگاهی به برنامه‌های توسعه
در پنجمین نشست تخصصی هوش مصنوعی و اقتصاد، علی اصغر انصاری، معاون برنامه‌ریزی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به بررسی وضعیت ایران در حوزه هوش مصنوعی پرداخت. وی با اشاره به رتبه‌بندی جهانی پذیرش هوش مصنوعی، بر اهمیت برنامه‌های راهبردی و ساختاری در این زمینه تاکید کرد. ایجاد ساختار ملی هوش مصنوعی در دولت سیزدهم، با تصویب سند راهبردی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی و راه‌اندازی سازمان ملی هوش مصنوعی زیر نظر ریاست جمهوری، گامی مهم در این راستا بوده است.
با این حال، انصاری به چالش‌های اساسی پیش روی ایران اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین موانع، کمبود نیروی انسانی متخصص و عدم تطابق آموزش دانشگاهی با نیازهای صنعتی است. به گفته وی، در حالی که ایران در تولید دانش و علم هوش مصنوعی جایگاه خوبی دارد، در کاربرد عملی و بهره‌برداری از آن در صنعت عقب مانده و حتی شاهد تنزل رتبه در سال‌های اخیر بوده است. وی بر ضرورت رفع این شکاف و ایجاد زیرساخت‌های مناسب، به‌ویژه در حوزه پردازش داده‌ها، تاکید کرد.
بهسازی صنایع برای پذیرش گسترده هوش مصنوعی نیز از دیگر نکات کلیدی مطرح شده بود. انصاری به بند ب ماده ۶۵ قانون برنامه هفتم توسعه اشاره کرد که دولت را مکلف به تهیه و اجرای برنامه ملی اکتساب هوش مصنوعی می‌کند. این برنامه شامل تقسیم کار ملی و تعیین وظایف نهادهای مرتبط است.
حکمرانی داده، یکی از محورهای اصلی سند راهبردی هوش مصنوعی و چالشی جهانی به شمار می‌رود. موضوعاتی مانند حقوق دسترسی به داده‌ها، حریم خصوصی و امنیت داده‌های جمع‌آوری و پردازش شده، از جمله دغدغه‌های مهم در این حوزه هستند. انصاری با اشاره به لایحه‌های موجود در مجلس و دولت برای رفع این چالش‌ها، قانون دوام را به‌عنوان یکی از قوانین مهم در زمینه تبادل داده‌ها معرفی کرد. وی همچنین به خلا قانونی در استفاده از داده‌های بخش خصوصی و ضرورت تصویب قوانین جدید در این زمینه اشاره نمود.
معاون برنامه‌ریزی وزارت ارتباطات، دستیابی به رشد اقتصادی ۸ درصدی را هدف اصلی کشور دانست و با اشاره به وابستگی اقتصاد ایران به منابع نفتی و معدنی، بر ضرورت تغییر رویکرد به سمت اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی تاکید کرد. هوشمندسازی صنایع و برنامه‌های تحول دیجیتال، به‌عنوان راهکارهای اصلی برای رسیدن به این هدف، در برنامه هفتم توسعه گنجانده شده‌اند. همچنین، تهیه برنامه ملی مهارت‌های رقومی-دیجیتالی و نظام سنجش اقتصاد دیجیتال، از دیگر برنامه‌های دولت در این راستا است.
انصاری در پایان، بر اهمیت تدوین برنامه تقسیم کار ملی در حوزه هوش مصنوعی با همکاری سازمان ملی هوش مصنوعی و معاونت علمی تاکید کرد و تصویب قوانین و استانداردهای لازم در زمینه حکمرانی داده‌ها را برای هموار کردن مسیر توسعه هوش مصنوعی در ایران ضروری دانست.
