خودروهای برند ام‌وی‌ام (MVM) که توسط شرکت مدیران خودرو در ایران مونتاژ و عرضه می‌شوند، به دلیل تنوع در مدل‌ها و نوع پیشرانه‌ها، نیازمند توجه ویژه‌ای در انتخاب روغن موتور هستند. روغن موتور یکی از حیاتی‌ترین عوامل در عملکرد، طول عمر و سلامت موتور به‌شمار می‌رود. انتخاب نادرست روغن می‌تواند باعث افزایش استهلاک، کاهش راندمان سوخت، و حتی آسیب‌های جدی به موتور شود. در این مطلب، به بررسی تفاوت‌های روغن موتور در مدل‌های مختلف ام‌وی‌ام می‌پردازیم و نکات فنی، درجه گرانروی، نوع روغن و توصیه‌های نگهداری را با جزئیات کامل بررسی می‌کنیم.
۱. اهمیت انتخاب صحیح روغن موتور در خودروهای ام‌وی‌ام
روغن موتور وظیفه دارد قطعات داخلی موتور را روانکاری، خنک‌سازی و از سایش و خوردگی جلوگیری کند. در خودروهای ام‌وی‌ام که اغلب دارای موتورهای چینی با تکنولوژی مشترک چری (Chery) هستند، حساسیت نسبت به نوع روغن بیشتر است. طراحی دقیق این موتورها بر اساس استانداردهای خاصی از ویسکوزیته و ترکیب افزودنی‌ها انجام شده است.
در موتورهای بنزینی ام‌وی‌ام، دمای عملکرد نسبتاً بالا و تراکم زیاد باعث می‌شود که روغنی با پایداری حرارتی بالا انتخاب شود. همچنین، بسیاری از این موتورها از تایم‌چین استفاده می‌کنند که کیفیت روغن تأثیر مستقیم بر دوام و بی‌صدایی آن دارد. اگر روغن از نوع نامناسب باشد یا به موقع تعویض نشود، رسوبات در داخل موتور و مجاری روغن شکل می‌گیرد که موجب افزایش دما، افت قدرت و در نهایت آسیب به یاتاقان‌ها می‌شود.
به‌طور کلی، هدف از انتخاب روغن مناسب برای خودروهای ام‌وی‌ام، حفظ راندمان موتور در شرایط مختلف آب‌وهوایی ایران، کاهش مصرف سوخت، و افزایش طول عمر مفید قطعات داخلی است. ازاین‌رو، آشنایی با ویژگی‌های فنی هر مدل و نیاز روغنی آن اهمیت بالایی دارد.
۲. بررسی تفاوت روغن موتور در مدل‌های مختلف ام‌وی‌ام
خودروهای ام‌وی‌ام از مدل‌های شهری اقتصادی تا کراس‌اوورهای متوسط را شامل می‌شوند. به همین دلیل، هرکدام از این موتورها ویژگی‌های خاصی دارند که انتخاب نوع روغن را متفاوت می‌کند.
ام‌وی‌ام ۱۱۰ و ۱۱۰s
این خودروها دارای موتورهای کوچک سه‌سیلندر و چهارسیلندر هستند که در دورهای بالا کار می‌کنند. به همین دلیل به روغن‌های سبک و روان با ویسکوزیته پایین‌تر (مانند 5W-30 یا 10W-40) نیاز دارند. روغن‌های با ویسکوزیته بالا در این موتورها موجب سخت روشن شدن در هوای سرد و افزایش مصرف سوخت می‌شوند. از سوی دیگر، موتور کوچک ۱۱۰ به‌دلیل ظرفیت کم روغن، نیازمند تعویض منظم‌تر (معمولاً هر ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ کیلومتر) است.
ام‌وی‌ام ۳۱۵
مدل ۳۱۵ یکی از پرطرفدارترین محصولات مدیران خودرو است. این خودرو معمولاً با موتور ۱.۵ لیتری عرضه می‌شود که از نوع DOHC است. برای این موتور، روغن‌های نیمه‌سنتتیک با استاندارد API SL یا SM مناسب هستند. گرانروی پیشنهادی معمولاً 10W-40 یا در مناطق سردتر 5W-30 است. استفاده از روغن کاملاً سنتتیک نیز امکان‌پذیر است، به‌ویژه اگر خودرو بیشتر در ترافیک شهری یا دمای بالا کار می‌کند.
ام‌وی‌ام X22 و X33
این دو کراس‌اوور با موتورهای ۱.۵ و ۲.۰ لیتری عرضه می‌شوند که نسبت تراکم بالاتری دارند. در این مدل‌ها روغن باید مقاومت حرارتی خوبی داشته باشد تا در فشارهای بالا از تجزیه جلوگیری کند. روغن‌های تمام سنتتیک با ویسکوزیته 5W-40 یا 10W-40 بهترین گزینه هستند. این روغن‌ها ضمن کاهش اصطکاک، عملکرد بهتری در استارت سرد و ترافیک دارند. برای X33 که موتور بزرگ‌تری دارد، انتخاب روغنی با استاندارد API SN یا بالاتر توصیه می‌شود.
ام‌وی‌ام Arrizo 5 و Arrizo 6
این خودروها نسل جدیدتری از پیشرانه‌های چری را دارند که به فناوری VVT (تنظیم زمان متغیر سوپاپ‌ها) مجهز شده‌اند. روغن موتور در این سیستم‌ها نقش مهمی در عملکرد دقیق زمان‌بندی سوپاپ‌ها دارد. استفاده از روغن‌های بی‌کیفیت می‌تواند باعث گیرکردن یا تأخیر در عملکرد سیستم VVT شود. برای این مدل‌ها روغن تمام سنتتیک 5W-30 یا 0W-40 پیشنهاد می‌شود که از نظر سیالیت و مقاومت در برابر اکسید شدن، عملکرد بهتری دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر به تعمیرگاه ام وی ام دکتر چینی مراجعه کنید.
۳. تفاوت فنی روغن موتور بر اساس گرانروی، افزودنی‌ها و نوع پایه روغن
برای درک بهتر تفاوت روغن موتور در خودروهای ام‌وی‌ام، باید سه فاکتور مهم را بشناسیم: گرانروی، نوع افزودنی‌ها و ترکیب پایه روغن.
گرانروی (Viscosity)
گرانروی به میزان مقاومت روغن در برابر جاری شدن اشاره دارد. این عدد به صورت دوگانه مثل 10W-40 نشان داده می‌شود. حرف W بیانگر عملکرد در سرما است. در موتورهای ام‌وی‌ام که اغلب طراحی فشرده‌ای دارند، استفاده از روغن‌هایی با ویسکوزیته متعادل (مانند 5W-30 یا 10W-40) بهترین تعادل بین روانکاری و محافظت حرارتی را ایجاد می‌کند. گرانروی خیلی بالا می‌تواند مانع گردش سریع روغن در زمان استارت سرد شود و گرانروی پایین نیز در گرمای زیاد موجب کاهش فیلم روغن بین قطعات می‌شود.
افزودنی‌ها (Additives)
افزودنی‌ها بخش حیاتی فرمول روغن موتور هستند. این ترکیبات شیمیایی شامل پاک‌کننده‌ها، ضدسایش‌ها، بازدارنده‌های زنگ و اکسیداسیون هستند. در خودروهای ام‌وی‌ام، افزودنی‌های ضدسایش (مانند ZDDP) نقش مهمی در جلوگیری از خوردگی قطعات دارد. همچنین افزودنی‌های شوینده برای جلوگیری از تشکیل لجن و رسوبات ضروری‌اند، به‌ویژه در خودروهایی که بیشتر در ترافیک شهری کار می‌کنند.
نوع پایه روغن (Base Oil)
روغن‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: مینرال (پایه معدنی)، نیمه‌سنتتیک و تمام سنتتیک. روغن‌های مینرال ارزان‌ترند اما پایداری کمتری دارند. روغن‌های نیمه‌سنتتیک برای خودروهای اقتصادی ام‌وی‌ام مناسب هستند و بین کارایی و هزینه تعادل ایجاد می‌کنند. اما در مدل‌های جدیدتر مانند آریزو و X22، روغن تمام سنتتیک توصیه می‌شود زیرا در دماهای بالا و شرایط سخت عملکرد بهتری دارند و دیرتر فاسد می‌شوند.
۴. تأثیر شرایط آب‌وهوایی و سبک رانندگی در انتخاب روغن موتور
ایران کشوری با اقلیم‌های بسیار متنوع است، از مناطق گرم جنوب تا مناطق سرد کوهستانی شمال و غرب. این تنوع دما تأثیر مستقیمی بر انتخاب روغن مناسب دارد.
در مناطق سرد، روغنی با ویسکوزیته پایین‌تر (مثل 0W-30 یا 5W-30) موجب استارت راحت‌تر در صبح‌های سرد و چرخش سریع‌تر روغن در موتور می‌شود. در مقابل، در مناطق گرم و خشک، روغن‌هایی با ویسکوزیته بالاتر (مثل 10W-40 یا 15W-40) مقاومت بیشتری در برابر تبخیر و کاهش غلظت دارند.
همچنین، سبک رانندگی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. رانندگی در ترافیک سنگین شهری باعث بالا رفتن دمای موتور و اکسید شدن سریع‌تر روغن می‌شود. در چنین شرایطی بهتر است از روغن‌های تمام سنتتیک با شاخص پایداری بالا استفاده شود. در مقابل، رانندگانی که بیشتر در جاده‌های بین‌شهری با سرعت ثابت حرکت می‌کنند، می‌توانند از روغن‌های نیمه‌سنتتیک با طول عمر بیشتر استفاده کنند.
۵. توصیه‌های نگهداری و تعویض روغن موتور در خودروهای ام‌وی‌ام
توجه به دوره تعویض روغن و فیلتر از اصلی‌ترین عوامل سلامت موتور است. در خودروهای ام‌وی‌ام معمولاً بازه تعویض روغن بین ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ کیلومتر توصیه می‌شود، اما این عدد بسته به نوع روغن و شرایط رانندگی تغییر می‌کند. روغن‌های سنتتیک معمولاً تا ۱۰ هزار کیلومتر نیز کارایی دارند، ولی بررسی سطح و رنگ روغن در بازه‌های کوتاه ضروری است.
علائم نیاز به تعویض روغن شامل تیره شدن بیش از حد روغن، بوی سوختگی، افزایش صدای موتور و کاهش نرمی عملکرد است. فیلتر روغن نیز باید هم‌زمان با روغن تعویض شود تا آلودگی‌ها و ذرات فلزی دوباره وارد سیستم نشوند. استفاده از فیلتر بی‌کیفیت ممکن است باعث افت فشار روغن یا گرفتگی مدار شود.
در نهایت، نگهداری سطح مناسب روغن بین علامت‌های MIN و MAX روی گیج اندازه‌گیری ضروری است. کم بودن سطح روغن به‌اندازه‌ای حتی اندک می‌تواند آسیب‌های جدی به میل‌لنگ و یاتاقان‌ها وارد کند. از سوی دیگر، پر کردن بیش از حد نیز به نشت و کف کردن روغن منجر می‌شود.
سوالات متداول
تفاوت اصلی بین روغن نیمه‌سنتتیک و تمام سنتتیک در خودروهای ام‌وی‌ام چیست؟
روغن‌های نیمه‌سنتتیک ترکیبی از روغن پایه معدنی و مصنوعی هستند که تعادل خوبی میان قیمت و کیفیت ایجاد می‌کنند. اما روغن‌های تمام سنتتیک مقاومت حرارتی بالاتر، پاک‌کنندگی بهتر و طول عمر بیشتری دارند و برای موتورهای مدرن‌تر ام‌وی‌ام مناسب‌ترند.
هر چند کیلومتر باید روغن موتور ام‌وی‌ام تعویض شود؟
بسته به نوع روغن و شرایط رانندگی، بین ۵ تا ۸ هزار کیلومتر برای روغن‌های معمولی و تا ۱۰ هزار کیلومتر برای روغن‌های تمام سنتتیک توصیه می‌شود. در ترافیک سنگین یا شرایط سخت بهتر است فواصل کوتاه‌تر رعایت شود.
اگر از روغن با گرانروی اشتباه استفاده کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟
استفاده از روغن با ویسکوزیته بالا می‌تواند باعث سخت استارت خوردن و افزایش مصرف سوخت شود، در حالی‌که روغن خیلی رقیق در دمای بالا از بین می‌رود و باعث افزایش سایش قطعات موتور می‌شود. انتخاب عدد مناسب طبق دفترچه خودرو ام‌وی‌ام ضروری است.
پایان رپورتاژ آگهی – مجله تکنولوژی هارپی تک
سینا علیپور
او دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی است و فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۸ با یک بلاگ شخصی در حوزه فناوری آغاز کرده است. وی پس از مدتی به عنوان نویسنده آزاد در مجله‌های آنلاین تکنولوژی فعالیت کرد و در حال حاضر، دبیر سرویس نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک مجله معتبر تکنولوژی است.
