نگرانی والدین درباره آسیب‌های چشمی ناشی از تماشای تلویزیون از نزدیک، امروزه با گسترش استفاده از دستگاه‌های دیجیتال، ابعاد تازه‌ای یافته است. نسل امروز، به ویژه کودکان ۷ تا ۱۵ سال، بیش از پیش در معرض اختلالات بینایی، به‌خصوص نزدیک‌بینی (میوپیا)، قرار دارند. اگرچه تلویزیون‌های صفحه تخت بزرگ‌تر، با افزایش فاصله بیننده و صفحه نمایش، خطر را تا حدودی کاهش داده‌اند، اما تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و رایانه‌ها، به دلیل فاصله بسیار نزدیکشان با چشم، تهدیدی جدی برای سلامت بینایی محسوب می‌شوند.
دکتر مسیح احمد، متخصص چشم‌پزشکی، افزایش زمان استفاده از این دستگاه‌ها را عامل اصلی افزایش نزدیک‌بینی در کودکان می‌داند؛ چرا که بیشترین رشد چشم در این سنین اتفاق می‌افتد. نزدیک‌بینی به معنای دید واضح اشیای نزدیک و تاری دید در فواصل دورتر است که در طولانی‌مدت عواقب جدی برای چشم در پی دارد.
اما مکانیسم این آسیب چیست؟ هنگام تمرکز بر صفحه نمایش‌های نزدیک، عضلات چشم به شدت منقبض می‌شوند. این انقباض مداوم، شکل عدسی چشم را تغییر داده و باعث افزایش ضخامت آن می‌شود. دکتر مارسلا استرادا، متخصص چشم پزشکی، توضیح می‌دهد که این تغییر شکل، برای فوکوس بر روی اشیاء نزدیک، به چشم فشار مضاعف وارد کرده و در نهایت منجر به رشد بیش از حد و تشدید نزدیک‌بینی می‌شود. این فرآیند، تا حدود سن ۲۴ سالگی ادامه دارد، و هرچه کودک در سنین پایین‌تر به نزدیک‌بینی مبتلا شود، شدت آن بیشتر خواهد بود. نزدیک‌بینی شدید، با محدود کردن دید به اشیای بسیار نزدیک، ریسک ابتلا به بیماری‌های تخریبی چشم مانند جداشدگی شبکیه، آب مروارید و گلوکوم را به شدت افزایش می‌دهد.
عوامل ژنتیکی نیز نقش مهمی دارند. سندرم‌های استیکلر و مارفان و سابقه خانوادگی نزدیک‌بینی، احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند. حتی در بزرگسالی، استفاده بیش از حد از صفحه نمایش‌ها در دهه ۲۰ زندگی و پیرچشمی (پرسبیوپی) در سنین بالاتر، می‌توانند به مشکلات بینایی منجر شوند.
با اینکه نزدیک‌بینی برگشت‌ناپذیر است، اما می‌توان آن را با عینک، لنز یا جراحی لیزر اصلاح کرد. برای پیشگیری، متخصصان توصیه می‌کنند: مدیریت زمان استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی، نگه داشتن حداقل فاصله یک بازو با صفحه نمایش، استفاده از پایه برای تبلت‌ها، و تشویق کودکان به گذراندن وقت بیشتر در فضای باز. به خاطر داشته باشید، معاینات دوره‌ای چشم، برای اطمینان از سلامت بینایی کودکان بسیار ضروری است.
