بازار گوشی موبایل در ایران سال‌هاست که تحت‌تأثیر مستقیم نرخ ارز و وضعیت اقتصادی کشور قرار دارد. کوچک‌ترین تغییر در قیمت دلار می‌تواند قیمت گوشی‌ها را دستخوش نوسان کند، به‌طوری‌که در بازه‌ای کوتاه، اختلاف قیمت حتی تا چند میلیون تومان هم مشاهده می‌شود. در این میان، موضوع تورم و نوسانات ارزی نقشی کلیدی در تصمیم‌گیری خریداران و فروشندگان ایفا می‌کند.
اما دقیقاً چه عواملی باعث این نوسان‌ها می‌شود؟ و چطور می‌توان در چنین شرایطی خریدی هوشمندانه و منطقی انجام داد؟
۱. چرا بازار گوشی تا این حد به دلار وابسته است؟
بیش از ۹۵ درصد گوشی‌های موجود در بازار ایران وارداتی هستند و به‌طور کامل وابسته به ارز خارجی‌اند. برندهایی مثل اپل، سامسونگ، شیائومی و آنر همگی از خارج وارد می‌شوند و واردکنندگان باید برای خرید آن‌ها ارز پرداخت کنند.
به همین دلیل، هر افزایش یا کاهش نرخ دلار به‌سرعت در قیمت نهایی گوشی‌ها دیده می‌شود.
به عنوان مثال، اگر دلار حتی هزار تومان گران‌تر شود، ممکن است قیمت یک گوشی پرچمدار مثل آیفون ۱۶ تا دو میلیون تومان افزایش پیدا کند.
۲. نقش تورم داخلی در افزایش قیمت گوشی
در کنار نرخ دلار، تورم داخلی نیز تأثیر قابل‌توجهی بر بازار موبایل دارد.
افزایش هزینه حمل‌ونقل، انبارداری، مالیات و دستمزد نیروی انسانی همگی باعث بالا رفتن قیمت تمام‌شده گوشی برای فروشنده می‌شود.
در چنین شرایطی، حتی اگر نرخ دلار ثابت بماند، باز هم ممکن است قیمت گوشی‌ها به‌مرور افزایش پیدا کند.
بنابراین می‌توان گفت قیمت موبایل در ایران تابعی از دو متغیر است: ارز جهانی و تورم داخلی.
۳. نوسانات بازار در سال‌های اخیر
اگر به روند بازار از سال ۱۳۹۸ تا امروز نگاه کنیم، مشاهده می‌شود که قیمت گوشی‌های پرچمدار بیش از سه برابر شده است.
برای نمونه، آیفون ۱۱ در سال عرضه، حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان قیمت داشت؛ درحالی‌که مدل‌های جدید مانند آیفون ۱۵ یا ۱۶ در سال ۱۴۰۴ به قیمت بالای ۸۰ میلیون تومان رسیده‌اند.
چنین جهشی، نه‌تنها به خاطر رشد نرخ دلار، بلکه به‌دلیل افزایش هزینه‌های جانبی، محدودیت واردات، و کاهش عرضه جهانی نیز بوده است.
۴. واکنش مصرف‌کنندگان به افزایش قیمت‌ها
در سال‌های اخیر، رفتار خرید کاربران ایرانی تغییر قابل‌توجهی داشته است.
افراد به‌جای خرید نقدی، بیشتر به سمت خرید اقساطی رفته‌اند تا بتوانند از پس قیمت‌های بالا برآیند.
به‌ویژه در شهرهای بزرگ مثل تهران، تبریز و مشهد، طرح‌های فروش اقساطی گوشی رشد چشمگیری داشته‌اند.
بسیاری از خریداران ترجیح می‌دهند به‌جای پرداخت یک‌جای مبلغ ۷۰ تا ۹۰ میلیون تومان، گوشی را با پیش‌پرداخت کمتر و اقساط چندماهه تهیه کنند.
۵. تأثیر روانی بازار ارز بر تصمیم خریداران
حتی وقتی نرخ دلار افزایش واقعی ندارد، جو روانی بازار باعث تغییر رفتار مردم می‌شود.
به محض انتشار خبرهای اقتصادی یا سیاسی، بسیاری از خریداران تصور می‌کنند قیمت‌ها بالا می‌رود و برای خرید عجله می‌کنند.
در مقابل، برخی نیز دست نگه می‌دارند به امید کاهش قیمت، اما معمولاً در نهایت با افزایش مجدد مواجه می‌شوند.
به همین دلیل کارشناسان بازار توصیه می‌کنند که تصمیم خرید موبایل را فقط بر اساس نیاز واقعی و نه پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت بگیرید.
۶. آینده بازار موبایل با ادامه نوسانات
در شرایط فعلی، پیش‌بینی ثبات بلندمدت در بازار موبایل دشوار است.
تا زمانی که وابستگی کامل به واردات وجود دارد، هر تغییری در وضعیت ارزی کشور می‌تواند بازار گوشی را متأثر کند.
با این حال، کارشناسان معتقدند اگر سیاست‌های ارزی و وارداتی پایدارتر شود، می‌توان به ثبات نسبی قیمت‌ها امیدوار بود.
در غیر این صورت، افزایش تدریجی قیمت‌ها در سال‌های آینده نیز ادامه خواهد داشت.
۷. آیا خرید در زمان تورم منطقی است؟
پاسخ به این سؤال به وضعیت مالی و نیاز شما بستگی دارد.
اگر گوشی فعلی‌تان کار می‌کند و نیاز فوری ندارید، شاید بهتر باشد صبر کنید تا بازار آرام شود.
اما اگر قصد خرید مدل جدید دارید، تأخیر زیاد ممکن است باعث افزایش بیشتر قیمت‌ها شود.
تجربه نشان داده در دوران تورم، به‌تعویق‌انداختن خرید معمولاً به معنی پرداخت مبلغ بالاتر در آینده است.
۸. نقش فروش اقساطی در کنترل فشار تورم
فروش اقساطی موبایل در سال‌های اخیر کمک کرده تا افراد بیشتری بتوانند در شرایط تورمی همچنان قدرت خرید خود را حفظ کنند.
به‌جای پرداخت یک‌جای مبلغ بالا، مشتریان می‌توانند با پرداخت پیش‌پرداخت کمتر و اقساط ماهانه، گوشی مورد نظرشان را تهیه کنند.
این روش نه‌تنها فشار مالی را کاهش می‌دهد، بلکه باعث افزایش گردش بازار نیز می‌شود.
به همین دلیل، بسیاری از فروشگاه‌های معتبر کشور طرح‌های فروش قسطی را گسترش داده‌اند تا خریداران بیشتری را پوشش دهند.
۹. راهکارهایی برای خرید مطمئن در بازار نوسانی
- مقایسه قیمت در چند فروشگاه معتبر قبل از خرید
- بررسی اصالت کالا و گارانتی رسمی
- استفاده از طرح‌های اقساطی شفاف و بدون هزینه پنهان
- بررسی نرخ ارز روز خرید و اطلاع از روند بازار
- خرید از فروشندگان دارای مجوز رسمی به‌جای صفحات ناشناس شبکه‌های اجتماعی
۱۰. جمع‌بندی نهایی
تورم و نوسانات دلار واقعیتی است که نمی‌توان از آن فرار کرد، اما می‌توان با آگاهی و برنامه‌ریزی، تأثیر آن را کاهش داد.
بازار موبایل ایران به‌شدت وابسته به شرایط ارزی است و کوچک‌ترین تغییر می‌تواند روی قیمت‌ها تأثیر بگذارد.
با این حال، انتخاب آگاهانه، خرید از فروشگاه معتبر و در نظر گرفتن گزینه‌های اقساطی، می‌تواند بهترین راهکار برای مدیریت بودجه و خرید مطمئن باشد.
در نهایت، آنچه اهمیت دارد زمان مناسب خرید و انتخاب درست فروشنده است؛ دو عاملی که می‌توانند تفاوت بین خریدی موفق و پرهزینه را رقم بزنند.
منابع : نمایندگی اپل در ایران، مقایسه آیفون 17 نرمال با آیفون 16 نرمال، راهنمای کامل اقساط آیفون ۱۷ در ایران، خرید قسطی آیفون 17 تهران
پایان رپورتاژ آگهی – مجله تکنولوژی هارپی تک
سینا علیپور
او دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی است و فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۸ با یک بلاگ شخصی در حوزه فناوری آغاز کرده است. وی پس از مدتی به عنوان نویسنده آزاد در مجله‌های آنلاین تکنولوژی فعالیت کرد و در حال حاضر، دبیر سرویس نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک مجله معتبر تکنولوژی است.
