در روزهای اخیر، استارت‌آپ آمریکایی Bolt Graphics با معرفی معماری گرافیکی جدید خود تحت عنوان Zeus، توجه رسانه‌ها و فعالان حوزه فناوری را به خود جلب کرده است. این شرکت مدعی شده که کارت‌های گرافیک Zeus تا ۱۳ برابر سریع‌تر از پرچمدار فعلی Nvidia یعنی RTX 5090 عمل می‌کنند، آن هم با مصرف انرژی کمتر. اما آیا این ادعاها پایه علمی و عملی دارند یا صرفاً تاکتیکی تبلیغاتی برای جلب توجه سرمایه‌گذاران هستند؟
مشخصات فنی چشمگیر؛ روی کاغذ یا در عمل؟
Bolt چهار مدل از کارت‌های Zeus را معرفی کرده است: Zeus 1c-032، 2c-064، 2c-128 و 4c-256. این کارت‌ها با حافظه کش بالا و پشتیبانی از حجم عظیمی از VRAM طراحی شده‌اند. برای نمونه، مدل پایه 1c-032 با مصرف 120 وات، ادعا می‌کند که توانایی پردازش 77 گیگارِی در رهگیری پرتو را دارد؛ عددی که در مقایسه با 32 گیگارِی RTX 5090 بسیار چشمگیر است. مدل پرچمدار Zeus 4c نیز با مصرف کمتر از RTX 5090، تا 307 گیگارِی، 512 مگابایت کش و پشتیبانی از 2.3 ترابایت حافظه را ارائه می‌دهد.
Bolt حتی با اشاره به استفاده از کانکتورهای 8 پین استاندارد که «ذوب نمی‌شوند»، به‌طور غیرمستقیم به مشکلات فنی برخی محصولات Nvidia طعنه زده است.
چالش‌های فنی و تأخیر در عرضه
با وجود مشخصات فنی جذاب، باید توجه داشت که تمام این داده‌ها بر اساس بنچمارک‌های مصنوعی و پیش‌ساخت هستند و هنوز در آزمون‌های واقعی بازی یا نرم‌افزارهای سنگین مورد ارزیابی قرار نگرفته‌اند. تولید انبوه کارت‌های Zeus تا پایان سال 2026 آغاز نخواهد شد و عرضه رسمی آن‌ها نیز به سال 2027 موکول شده است؛ زمانی که احتمالاً Nvidia و AMD نسل جدیدی از کارت‌های گرافیک خود را روانه بازار کرده‌اند.
نکته قابل توجه دیگر، استفاده Bolt از حافظه‌های LPDDR5X و DDR5 به جای GDDR6 یا GDDR7 است؛ انتخابی که می‌تواند در عملکرد گرافیکی، به‌ویژه در بازی‌های رایانه‌ای، محدودیت‌هایی ایجاد کند. همچنین قدرت پردازشی FP32 و FP16 در کارت‌های Zeus پایین‌تر از RTX 5090 و حتی RTX 5080 گزارش شده است؛ دو فاکتور کلیدی در اجرای بازی‌های سنگین و پردازش‌های گرافیکی.
کاربردهای احتمالی و نگاه واقع‌گرایانه
با وجود تمام نقاط ضعف و ابهامات، ممکن است کارت‌های Zeus در برخی حوزه‌های خاص مانند رندرینگ حرفه‌ای، سرورها یا پردازش‌های علمی کاربرد داشته باشند. اما تا زمان عرضه نهایی و انجام تست‌های عملی، نمی‌توان با قطعیت درباره عملکرد واقعی آن‌ها اظهار نظر کرد.
در مجموع، به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از ادعاهای Bolt بیشتر جنبه تبلیغاتی و جذب سرمایه‌گذار دارد تا یک تحول واقعی در صنعت GPU. اگرچه نوآوری در این حوزه همیشه خوشایند است، اما بازار کارت‌های گرافیک نیازمند اثبات عملی و عملکرد پایدار در شرایط واقعی است؛ چیزی که Zeus هنوز از آن فاصله دارد.
سینا علیپور
او دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی است و فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۸ با یک بلاگ شخصی در حوزه فناوری آغاز کرده است. وی پس از مدتی به عنوان نویسنده آزاد در مجله‌های آنلاین تکنولوژی فعالیت کرد و در حال حاضر، دبیر سرویس نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک مجله معتبر تکنولوژی است.
