شرکت آمریکایی انویدیا با معرفی تراشه جدید B30A بار دیگر در مرکز توجهات جهانی قرار گرفته است. این پردازنده که بر پایه معماری پیشرفته Blackwell طراحی شده، به‌عنوان پاسخی هوشمندانه به محدودیت‌های صادراتی ایالات متحده، ویژه بازار چین توسعه یافته و قرار است جایگزینی قدرتمند برای مدل H20 باشد.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده از منابع خبری معتبر، تراشه B30A با بهره‌گیری از طراحی «تک‌قالبی» (Single-Die)، اجزای اصلی پردازش را در یک بستر سیلیکونی یکپارچه ترکیب کرده است؛ رویکردی که نسبت به مدل‌های «چندقالبی» پیشین، عملکرد بهینه‌تری را در حوزه هوش مصنوعی ارائه می‌دهد. این تراشه با وجود آنکه نیمی از قدرت پردازشی مدل پرچم‌دار B300 را داراست، از فناوری‌هایی نظیر حافظه با پهنای باند بالا (HBM) و اتصال سریع NVLink پشتیبانی می‌کند.
انویدیا قصد دارد نمونه‌های اولیه این پردازنده را از ماه آینده در اختیار مشتریان چینی قرار دهد تا پیش از عرضه نهایی، عملکرد آن مورد ارزیابی قرار گیرد. هم‌زمان، این شرکت روی توسعه محصول دیگری با نام RTX6000D نیز تمرکز کرده است؛ تراشه‌ای که برای کاربردهای استنتاج هوش مصنوعی طراحی شده و با مشخصاتی پایین‌تر از مدل H20، کاملاً منطبق با محدودیت‌های وزارت بازرگانی آمریکا عرضه خواهد شد. RTX6000D از حافظه GDDR با پهنای باند ۱۳۹۸ گیگابایت بر ثانیه بهره می‌برد که اندکی کمتر از سقف مجاز تعیین‌شده توسط واشنگتن است. عرضه این محصول برای شهریور ۱۴۰۳ برنامه‌ریزی شده است.
انویدیا در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرده که تمامی محصولات این شرکت با رعایت کامل قوانین و مقررات دولتی طراحی شده‌اند و صرفاً برای مصارف تجاری قانونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، انتشار خبر توسعه تراشه B30A باعث کاهش بیش از ۳ درصدی ارزش سهام این شرکت در بازار بورس شد.
در همین حال، اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، درباره امکان فروش تراشه‌های پیشرفته به چین، بر شدت گمانه‌زنی‌ها افزوده است. ترامپ در گفت‌وگویی با شبکه CNBC اشاره کرده بود که در ابتدا خواستار کاهش ۲۰ درصدی فروش به چین بوده، اما در نهایت با پیشنهاد مدیرعامل انویدیا، به کاهش ۱۵ درصدی رضایت داده است. او همچنین از احتمال عرضه نسخه‌های ضعیف‌تر و ارزان‌تر تراشه‌های Blackwell برای بازار چین خبر داده بود.
این تحولات در چارچوب توافقاتی میان دولت آمریکا و شرکت‌های بزرگ تراشه‌سازی مانند انویدیا و AMD صورت گرفته است؛ توافقاتی که بر اساس آن، دولت ایالات متحده ۱۵ درصد از درآمد حاصل از فروش برخی تراشه‌های پیشرفته به چین را دریافت خواهد کرد. این سیاست جدید، تلاشی برای هم‌راستا کردن منافع اقتصادی شرکت‌های فناوری با اهداف امنیت ملی آمریکا در تقابل با چین محسوب می‌شود.
در واکنش به این اقدامات، شرکت چینی هواوی نیز اعلام کرده که در حال بررسی مجموعه‌ای از محصولات جایگزین داخلی است. با این حال، شرکت‌های چینی همچنان با چالش‌هایی در زمینه ظرفیت حافظه و توان پردازشی تراشه‌های بومی مانند سری Ascend مواجه‌اند.
از زمان اعمال محدودیت‌های صادرات نیمه‌هادی‌ها به چین در سال ۲۰۲۳، رقابت میان انویدیا و AMD برای عرضه نسخه‌های «مطابق با ضوابط» و «ویژه بازار چین» شدت گرفته است. توقف ناگهانی فروش تراشه H20 در ماه آوریل، انویدیا را بر آن داشته تا با معرفی محصولات جدیدی که ضمن رعایت قوانین آمریکا، عملکردی فراتر از مدل‌های قبلی دارند، جایگاه خود را در بازار چین حفظ کند.
در نهایت، آینده رقابت در حوزه تراشه‌های هوش مصنوعی به تعامل پیچیده میان منافع اقتصادی شرکت‌های فناوری و ملاحظات امنیتی دولت‌ها بستگی دارد؛ نبردی که در بستر تلاش‌های مستمر چین برای کاهش وابستگی به فناوری‌های آمریکایی و دستیابی به استقلال تکنولوژیک در جریان است.
سینا علیپور
او دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی است و فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۸ با یک بلاگ شخصی در حوزه فناوری آغاز کرده است. وی پس از مدتی به عنوان نویسنده آزاد در مجله‌های آنلاین تکنولوژی فعالیت کرد و در حال حاضر، دبیر سرویس نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک مجله معتبر تکنولوژی است.
