محققان آزمایشگاه ملی سندیا از دستگاه قدرتمند «Z» برای شبیه سازی انفجار سطح یک سیارک و انحراف مسیر آن با یک پرتو ایکس استفاده کردند.
در حالی که استفاده از پرتوهای ایکس برای منحرف کردن سیارک های بزرگ یک ایده مطرح بود، هیچ آزمایش یا تاییدی برای آن وجود نداشت.
ناتان مور، فیزیکدان، توضیح داد که دستگاه «Z» قادر به تولید پرتوهای ایکس قدرتمند است. اما چالش اصلی این بود که چگونه این انحراف را در محیط آزمایشگاهی شبیه سازی کنند.
این تیم تحقیقاتی از سیارک های مصنوعی به اندازه تیله در آزمایشگاه نیومکزیکو استفاده کردند و آن ها را در معرض پرتوهای ایکس دستگاه «Z» قرار دادند.
نتایج تحقیق آن ها در مجله «فیزیک طبیعت» منتشر شد.
محققان سیارک سیلیسی را در لحظه مناسب وارد محیط آزمایشگاهی کردند. آن ها یک خلاء برای شبیه سازی محیط فضا ایجاد کردند، اما زمان بندی باید دقیق بود. سیارک کوچک یک میلیاردم ثانیه قبل از اینکه پرتوهای ایکس سطح آن را بمباران کنند رها شد.
مور بیان کرد: «این انفجار، مانند خروج از یک موشک، یک جریان خروجی ایجاد می کند که سیارک شبیه سازی شده را به جلو می راند.»
آن ها شتاب آن را اندازه گیری کردند و دریافتند که با مدل هایشان مطابقت دارد. مور اظهار داشت: «این نشان می دهد که این ایده می تواند موثر باشد. این اولین نمایش تجربی این مفهوم است.»
به باور او، در صورت هشدار به موقع، این روش می تواند برای سیارک های بسیار بزرگ نیز استفاده شود. «بنابراین، در اصل می توان یک سیارک به اندازه آنی که دایناسورها را ۶۵ میلیون سال پیش از بین برد، منحرف کرد، البته اگر زمان کافی داشته باشیم.»
اما چنین سیارک های بزرگی رایج نیستند.
شهاب سنگ های کوچک، گرد و غبار و ذرات هر روز به زمین برخورد می کنند. به ندرت پیش می آید که سیارک های بزرگتر به زمین نزدیک شوند. آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا می گوید اندازه پنج سیارک بعدی که این هفته از کنار زمین عبور می کنند تقریباً به اندازه یک اتوبوس، یک خانه و سه هواپیما خواهد بود. هیچ یک از این گذرها آنقدر نزدیک نیستند که موجب نگرانی شوند و همه آن ها از فاصله ای دورتر از میانگین فاصله زمین و ماه عبور خواهند کرد.
سیارک آپوفیس که یک جسم نزدیک به زمین با قطر حدود ۳۳۵ متر است، قبلاً به عنوان یک سیارک نگران کننده شناسایی شده بود. اما هرگونه خطر برخورد آن با زمین منتفی شده است و گذر نزدیک آن در سال ۲۰۳۶ بعید است. محاسبات ناسا نشان می دهد که هیچ خطر برخوردی تا حداقل یک قرن آینده وجود ندارد، اما تهدید همچنان باقی است.
حدود ۲۵ هزار جرم به اندازه زمین بیس بال وجود دارد که می توانند خسارت زا باشند. کمتر از نیمی از این اجرام شناسایی و ردیابی شده اند.
روش دیگری برای انحراف سیارک های کوچکتر وجود دارد. ماموریت «دارت» در سال ۲۰۲۲ نشان داد که برخورد یک کاوشگر فضایی به سیارک می تواند مسیر آن را تغییر دهد.
مور گفت: «اگر سیارک بسیار بزرگ باشد، انرژی برخورد فضاپیما برای منحرف کردن آن کافی نیست. باید از روش دیگری با انرژی بالاتر استفاده کرد.»
حتی سیارک های کوچک نیز می توانند در صورت عدم هشدار کافی مشکل ساز باشند. هنوز ناشناخته های زیادی در مورد واکنش سیارک ها به این روش ها وجود دارد. سیارک ها از مواد معدنی مختلفی تشکیل شده اند و برخی از آن ها ساختار آزادتری دارند.
مور نتیجه گیری کرد: «برای برنده شدن در بازی تنیس، باید تمام ضربات آن را بشناسید.»
