رنگدانه پوست و تاثیر آن بر جذب داروها: گامی به سوی پزشکی دقیق‌تر
مطالعه‌ای جدید در مجله‌ی معتبر ژنومیک انسانی نشان می‌دهد که ملانین، رنگدانه‌ی تعیین‌کننده‌ی رنگ پوست، مو و چشم، می‌تواند نقش قابل توجهی در میزان جذب داروهای موضعی و خوراکی داشته باشد. این یافته‌ی مهم، چالش‌های موجود در تجویز دارو برای افراد با تنوع رنگ پوست را برجسته می‌کند. به عبارت دیگر، پاسخ به یک دوز استاندارد دارو، می‌تواند به دلیل تفاوت در میزان ملانین، در افراد مختلف متفاوت باشد.
به عنوان نمونه، تحقیقات نشان داده‌اند که نیکوتین با ملانین واکنش می‌دهد و این موضوع می‌تواند بر میزان تاثیر سیگار در افراد با رنگ پوست متفاوت، تاثیر بگذارد. نظریه این است که سلول‌های حاوی ملانین در پوست، نیکوتین را جذب می‌کنند و در نتیجه میزان کمتری از این ماده به مغز می‌رسد. هرچند مکانیسم دقیق این فرایند هنوز به طور کامل روشن نشده است.
این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که مواد شیمیایی سمی موجود در آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی ممکن است در پوست‌های تیره بیشتر تجمع یابند. این موضوع ضرورت بازنگری در استانداردهای ایمنی برای مواجهه با این مواد در گروه‌های مختلف جمعیتی را نشان می‌دهد.
نویسندگان این مقاله تحلیلی، سوفی زایگر و سایمون گرون از دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید، اشاره می‌کنند که تاثیر ملانین بر جذب برخی داروها از دهه‌ی ۱۹۶۰ شناخته شده بود، اما در مطالعات پیش‌بالینی و آزمایش‌های بالینی داروهای جدید، به اندازه‌ی کافی مورد توجه قرار نگرفته است.
برای حل این مشکل، چه باید کرد؟
**۱- تنوع در مدل‌های آزمایشگاهی:**
اغلب، آزمایش‌های دارویی ابتدا در محیط آزمایشگاه با استفاده از سلول‌های انسانی و حیوانی انجام می‌گیرد. در گذشته، عمده‌ی این آزمایش‌ها بر روی سلول‌های افراد با اصالت اروپایی متمرکز بود. با پیشرفت تکنولوژی، مدل‌های سلولی سه‌بعدی پیچیده‌تری ساخته شده‌اند که رنگدانه‌های مختلف پوست را شبیه‌سازی می‌کنند. این مدل‌ها به محققان امکان بررسی تعامل داروها با ملانین را در شرایط آزمایشگاهی ارائه می‌دهند. همچنین، فناوری “ارگان روی تراشه” (Organ-on-a-chip) امکان بررسی همزمان تعامل دارو با ملانین در پوست و آنزیم‌های سم‌زدای کبد را فراهم می‌کند.
**۲- نقش سازمان‌های نظارتی:**
برای استفاده‌ی گسترده‌تر از این روش‌های پیشرفته، دخالت سازمان‌های نظارتی ضروری است، زیرا شرکت‌های دارویی ممکن است تمایلی به انجام این آزمایش‌های پرهزینه و زمان‌بر نداشته باشند. علاوه بر این، باید در آزمایش‌های بالینی، تنوع بیشتری از نظر نژاد و قومیت لحاظ شود تا دسترسی همه به داروهای ایمن و موثر تضمین شود.
**۳- ایجاد اعتماد در بیماران:**
اطلاع‌رسانی شفاف به بیماران درباره‌ی روش‌های آزمایش و اطمینان از بررسی داروها بر روی مدل‌های متنوع نژادی، اعتماد گروه‌های مختلف را جلب خواهد کرد و مشارکت گسترده‌تر آن‌ها در آزمایش‌های بالینی را در پی خواهد داشت. مطالعات نشان می‌دهد که گروه‌های اقلیت به نسبت افراد سفیدپوست، مشارکت کمتری در آزمایش‌های بالینی دارند.
