بانک مرکزی و آیندهی نظام مالی ایران: گامی به سوی دیجیتالی شدن و چالشهای نوین
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، در یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظامهای پرداخت، به دستاوردهای اخیر و چشمانداز آیندهی نظام مالی کشور پرداخت. وی با اشاره به پیشرفت قابل توجه شبکه شتاب، با پوشش ۹۹ درصدی و سرعت تراکنش زیر ۲ ثانیه، آن را الگویی پیشرو در منطقه خواند.
فرزین در ادامه، از موفقیتهای ایران در توسعهی بازار ارز توافقی و زیرساختهای ریال دیجیتال خبر داد و این دستاورد را مرهون تلاش و نوآوری جوانان ایرانی دانست. وی با تأکید بر اینکه ریال دیجیتال هماکنون در مرحلهی آزمایشی قرار دارد و در بانکهای ملت، تجارت و ملی در حال استفاده است، افزود که به زودی پنج بانک دیگر نیز به این شبکه خواهند پیوست. این اقدام به عنوان گامی مؤثر در افزایش کارایی نظام مالی کشور، با الهام از تجارب سایر کشورها در حال انجام است و در جزیره کیش به صورت آزمایشی اجرا میشود.
رئیس کل بانک مرکزی، ضمن اشاره به ضرورت تدوین مقررات جامع برای رمز ارزها، بر اهمیت ورود به موقع بانک مرکزی در این حوزه تأکید کرد. وی از پیشرفتهای قابل توجه در این زمینه در شش ماه گذشته خبر داد و اعلام کرد که مقررات مربوط به رمز پول آمادهی ارائه به هیأت عالی برای تصویب نهایی است. این امر، به گفتهی فرزین، به ایجاد آرامش خاطر در میان سیاستگذاران و ناظران این حوزه منجر خواهد شد. همچنین، قوانین مربوط به استخراج رمز ارزها در حال تدوین توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
فرزین در بخش دیگری از سخنان خود، به افزایش حملات سایبری به شبکهی بانکی در دو سال اخیر اشاره کرد و بر ضرورت افزایش پایداری شبکه تأکید نمود. وی از اقدامات انجام شده در این راستا سخن گفت اما بر ناکافی بودن آنها تأکید کرد.
رئیس کل بانک مرکزی همچنین به راهاندازی مرکز هوش مصنوعی در بانک مرکزی اشاره کرد و بر لزوم استفاده از هوش مصنوعی در تمام زمینهها، از جمله تقویت نظارت بر پولشویی، تأکید کرد.
وی با اشاره به پیچیدگیهای تنظیمگری و قانونگذاری در حوزهی رمزارزها، به ریسک بالای این داراییها و چالشهای پذیرش آنها در نظام بانکی، بهویژه به عنوان وثیقه، اشاره کرد. فرزین بر لزوم قانونگذاری جدی در این حوزه به دلیل تأثیرگذاری بالای رمزارزها بر نظام پولی کشور تأکید نمود.
فرزین در پایان، با بیان اینکه رمز پولها در جهان با سرعت زیادی در حال توسعه هستند و کاربردهای متنوعی دارند، بر اهمیت قاعده گذاری در این حوزه تأکید کرد و افزود که باید از فرصتهای کریپتوکارنسیها حتی در شرایط تحریمی نیز استفاده شود. در این راستا، قانون جدید بانک مرکزی، مسئولیت نظارت و تنظیم گری کریپتوکارنسیها را بر عهده این بانک نهاده است.