استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی به سرعت در حال گسترش است و پژوهش‌ها نشان می‌دهد این فناوری می‌تواند در برخی موارد حتی دقیق‌تر از پزشکان متخصص عمل کند. با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که اتکای بیش از حد به الگوریتم‌ها ممکن است مرز مسئولیت انسانی در خطاهای پزشکی را مبهم کند.
دقت بالای هوش مصنوعی در تشخیص بیماری‌ها
بر اساس گزارش‌های علمی، هوش مصنوعی توانسته در تشخیص زودهنگام تومورهای سرطانی به دقت ۹۴ درصدی دست یابد؛ رقمی که بالاتر از میانگین عملکرد رادیولوژیست‌های حرفه‌ای است. همچنین مطالعه‌ای در دانشگاه استنفورد نشان داده است که مدل‌های زبانی هوش مصنوعی در ارزیابی‌های تشخیصی نمره ۹۲ از ۱۰۰ را کسب کرده‌اند که معادل سطح ممتاز یک پزشک انسانی محسوب می‌شود.
با این حال، مرور بیش از ۸۰ پژوهش بالینی در نشریه Nature Digital Medicine نشان می‌دهد که دقت کلی این فناوری در تشخیص بیماری‌ها حدود ۵۲ درصد بوده است؛ رقمی که اگرچه از پزشکان غیرمتخصص بالاتر است، اما همچنان از سطح پزشکان خبره پایین‌تر قرار دارد.
چالش مسئولیت در خطاهای پزشکی با هوش مصنوعی
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی، مسئله مسئولیت در صورت بروز خطاست. پرسش اصلی این است که در صورت اشتباه، چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ پزشک، بیمارستان یا تولیدکننده نرم‌افزار؟ کارشناسان حقوق سلامت تأکید می‌کنند که قوانین فعلی پاسخ روشنی برای این موضوع ندارند و نیاز به بازنگری جدی احساس می‌شود.
نقش پزشکان در کنار هوش مصنوعی
به گفته متخصصان، هرچند هوش مصنوعی ابزارهای تشخیصی را سریع‌تر و دقیق‌تر کرده است، اما نباید جایگزین قضاوت انسانی شود. پزشکان باید همچنان تصمیم‌گیر نهایی باشند و از این فناوری به عنوان یک ابزار کمکی استفاده کنند، نه اینکه نقش منفعل در برابر ماشین‌ها داشته باشند.
- شفافیت در عملکرد الگوریتم‌ها و نظارت مستمر بر آنها ضروری است.
- آموزش پزشکان برای استفاده صحیح از فناوری می‌تواند مانع از بروز خطاهای جدی شود.
آینده هوش مصنوعی در پزشکی
کارشناسان بر این باورند که هوش مصنوعی باید همکار پزشکان باشد، نه جایگزین آنها. این فناوری می‌تواند با افزایش دقت و سرعت در تشخیص و درمان، به بهبود سلامت عمومی کمک کند، اما تنها در صورتی که مسئولیت انسانی و نظارت حرفه‌ای همچنان در مرکز تصمیم‌گیری باقی بماند.
سینا علیپور
او دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی است و فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۸ با یک بلاگ شخصی در حوزه فناوری آغاز کرده است. وی پس از مدتی به عنوان نویسنده آزاد در مجله‌های آنلاین تکنولوژی فعالیت کرد و در حال حاضر، دبیر سرویس نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک مجله معتبر تکنولوژی است.
