**دور باطل فیلترینگ و فیلترشکنفروشی**
وضعیت آشفته اینترنت در ایران با صدور دستور مسعود پزشکیان، وزیر ارتباطات، برای بررسی “دقیق و جدیِ فیلترشکنفروشی” بغرنجتر میشود. این دستور در بهترین حالت به ممنوعیت فروش فیلترشکن میانجامد و دسترسی دشوار فعلی مردم به فضای مجازی را از بین میبرد.
مشکل اصلی مردم نه فروشندگان فیلترشکن، بلکه فیلترینگ گسترده است. فیلتر شدن وبسایتهای معتبر و مهمی مانند CNN و نیویورکپست، گواه وخامت اوضاع است.
توجیه فیلترینگ روزنامههایی مانند لوموند و لیبراسیون فرانسه نیز عجیب است. در حالی که خوانندگان ایرانی عمدتاً به زبان فرانسوی تسلط ندارند و تحریم نشریات چپگرا در ایران توجیهی ندارد، کتابهای مارکسیستی و سوسیالیستی در بازار کتاب ایران به وفور یافت میشوند.
این تناقض آشکار نشان میدهد که سیاست فرهنگی منسجمی در دولت وجود ندارد. اگر مجوز انتشار کتب چپگرایانه صادر میشود، چرا نشریات سوسیالیستی فرانسوی فیلتر میشوند؟
تنها دلیل قابل حدس این است که شاید این نشریات تصاویری از سیاستمداران یا هنرمندان زن با پوشش نامناسب منتشر میکنند!
فیلتر گسترده وبسایتهای ورزشی و تاریخی نیز جای تأمل دارد. دسترسی نداشتن مردم به زندگینامه و عکسهای بابی مور، کاپیتان نامدار انگلستان، یا لئون تروتسکی، انقلابی برجسته، به چه دلیل موجه است؟
این فیلترینگ افراطی نشان میدهد که مسئولان فیلترینگ فاقد عقل سلیم هستند و صرفاً برای حفظ شغل خود دست به اقدامات کورکورانه میزنند.
در این شرایط، دستور پزشکیان برای برخورد با فروشندگان فیلترشکن منطقی نیست. اگر این صنف منحل شود، مردم ایران به پشت دیوار آهنین اینترنت رانده میشوند.
با این حال، بعید است که این دستور اجرایی شود. فروش فیلترشکن در ایران تقریباً غیرقابل کنترل است و شایعاتی مبنی بر حمایت افراد با نفوذ از آن وجود دارد.
خوشبختانه در جامعه ما مشکلات لاینحل باقی میمانند. این امر اگرچه مطلوب نیست، اما مانع از توقف فیلترینگ یا فیلترشکنفروشی میشود.
امید است که دولت سیزدهم به جای تمرکز بر سرکوب فروشندگان فیلترشکن، به وعده خود مبنی بر رفع فیلترینگ عمل کند و مردم ایران را از شر این معضل رها سازد.
در حقیقت، پزشکیان با صدور این دستور در تلاش است تا ناتوانی خود در رسیدگی به مشکل اصلی را جبران کند. این اقدام نه تنها مشکل را حل نمیکند، بلکه آن را تشدید میکند.
اگرچه پزشکیان قادر به رفع کامل فیلترینگ نیست، اما میتواند از شدت آن بکاهد. رفع فیلتر یوتیوب یا GettyImages که عمدتاً حاوی محتوای فرهنگی و علمی است، میتواند گام بزرگی در این راستا باشد.
دولت پزشکیان اگرچه نمیتواند فیلترینگ را به طور کامل لغو کند، اما میتواند از وسعت آن کم کند. این حداقل انتظاری است که از مسئولان میرود. فرصت خدمت کوتاه است و زمان به سرعت میگذرد.