هوش مصنوعی در صدر توجه جهانی
هوش مصنوعی همچنان در مرکز توجه رسانه‌ها و صنایع قرار دارد و هر روز خبر تازه‌ای از پیشرفت‌های آن منتشر می‌شود. این فناوری توانسته در حوزه نرم‌افزار انقلابی ایجاد کند و بسیاری از فرآیندهای پیچیده را ساده‌تر سازد. بازار جهانی هوش مصنوعی اکنون در مقیاس تریلیون دلاری تخمین زده می‌شود و همین موضوع نشان می‌دهد که این فناوری به سرعت به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دیجیتال تبدیل شده است.
کوانتوم و چالش تازه در رقابت فناورانه
در کنار هوش مصنوعی، رایانش کوانتومی به‌عنوان رقیب جدی وارد میدان شده است. کارشناسان معتقدند کوانتوم قادر است معادلاتی را در چند ثانیه حل کند که سریع‌ترین ابررایانه‌های جهان برای حل آن‌ها به طول عمر جهان نیاز دارند. شرکت‌های بزرگی مانند گوگل و مایکروسافت اخیراً از دستاوردهای مهم خود در حوزه سخت‌افزار کوانتومی پرده برداشته‌اند؛ نشانه‌ای از آنکه رقابت میان هوش مصنوعی و کوانتوم به مرحله حساس نزدیک می‌شود.
ارزش بازار کوانتوم در برابر هوش مصنوعی
بر اساس گزارش مک‌کینزی، ارزش صنعت کوانتوم تا سال ۲۰۲۵ می‌تواند به حدود ۹۷ میلیارد دلار برسد. هرچند این رقم در مقایسه با بازار تریلیون دلاری هوش مصنوعی کوچک‌تر است، اما اهمیت راهبردی کوانتوم در حوزه‌های خاص مانند پزشکی، انرژی و رمزنگاری می‌تواند جایگاه آن را به‌طور چشمگیری ارتقا دهد. تحلیلگران همچنین هشدار داده‌اند که هر دو فناوری در معرض خطر «اغراق رسانه‌ای» قرار دارند؛ وضعیتی که برخی آن را «حباب بزرگ فناوری» توصیف کرده‌اند.
ضعف‌های ذاتی هوش مصنوعی و کوانتوم
هر دو فناوری با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند:
- هوش مصنوعی با مشکل «توهم» و خطاهای محتوایی شناخته می‌شود.
- رایانش کوانتومی به شدت تحت تأثیر تغییرات محیطی مانند نور و دما قرار دارد.
برای رفع این مشکلات، برخی شرکت‌ها به ساخت کیوبیت‌هایی با الماس مصنوعی روی آورده‌اند تا رایانه‌های کوانتومی بتوانند در شرایط دمایی معمولی نیز عملکرد پایدار داشته باشند؛ رویکردی که در صورت موفقیت، نقطه عطفی برای این صنعت خواهد بود.
کاربردهای کوانتوم فراتر از هوش مصنوعی
اکنون تنها حدود ۲۰۰ رایانه کوانتومی فعال در جهان وجود دارد، اما همین تعداد محدود باعث نشده پیش‌بینی‌های جسورانه متوقف شود. متخصصان بر این باورند که کوانتوم می‌تواند در کشف داروهای شخصی‌سازی‌شده، تجزیه سریع میلیون‌ها ترکیب شیمیایی، بهینه‌سازی انرژی و حتی کشاورزی نقشی حیاتی ایفا کند؛ نقشی که شاید در آینده از تأثیر هوش مصنوعی نیز فراتر رود.
تهدیدهای امنیتی کوانتوم
در کنار امیدها، تهدیدها نیز جدی‌اند. کارشناسان امنیت سایبری هشدار می‌دهند که رایانه‌های کوانتومی قادر خواهند بود روش‌های رمزنگاری فعلی را بشکنند. دولت‌ها از هم‌اکنون در حال ذخیره‌سازی داده‌های رمزگذاری‌شده هستند تا در «روز کوانتوم» آن‌ها را رمزگشایی کنند؛ روزی که برخی پیش‌بینی‌ها زمان وقوع آن را حدود سال ۲۰۳۰ می‌دانند.
آینده‌ای میان امید و هشدار
در حالی که هوش مصنوعی همچنان در خط مقدم توجهات جهانی قرار دارد، کوانتوم آرام اما پیوسته در حال ساختن آینده‌ای است که می‌تواند هم امیدآفرین باشد و هم هشداردهنده. آینده‌ای که اگر به‌طور کامل درک نشود، شاید دیگر فرصتی برای اصلاح باقی نماند.
سینا علیپور
او دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی است و فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه رسانه از سال ۱۳۹۸ با یک بلاگ شخصی در حوزه فناوری آغاز کرده است. وی پس از مدتی به عنوان نویسنده آزاد در مجله‌های آنلاین تکنولوژی فعالیت کرد و در حال حاضر، دبیر سرویس نقد و بررسی گجت‌های هوشمند در یک مجله معتبر تکنولوژی است.
